We hebben al eerder aandacht gegeven aan hardware van het merk Dragon War. Vandaag is het de beurt aan hun laptopkoeler, met de naam Dragon Cooler. Zijn dit soort laptopkoelers de aanschaf waard?

Hitte is slecht voor een computer. In de eerste plaats omdat hitte de componenten kan slopen. Als de onderdelen in een laptop te heet worden gaat de levensduur flink achteruit. In de tweede plaats lopen de prestaties van een laptop vaak terug wanneer hij te heet wordt. Om de processor te beschermen gaat hij bij veel laptops trager lopen bij hitte (het zogeheten throttling) om op die manier af te koelen. Een andere beschermingsmaatregel die je tegen kan komen is dat het systeem vastloopt bij extreme hitte.


Goede koeling is dus belangrijk. Zeker bij laptops. In een laptop zitten de componenten vaak dicht op elkaar, en wanneer hij plat op een bureau staat kan de warmte niet veel kanten op. Een laptopkoeler probeert het probleem te verhelpen door via ventilatoren lucht tegen de onderkant van de laptop aan te blazen. Ook zorgt hij ervoor dat de laptop hoger komt te staan, en dus meer gelegenheid heeft om lucht aan te trekken en af te voeren. Vanuit ergonomisch oogpunt is dit trouwens geen gek idee; wanneer je een laptop op een standaard zet in plaats van op een bureau en daarbij een extern toetsenbord gebruikt heb je een betere kijkhoogte en een betere houding voor de armen. Je rug en je nek zullen je dankbaar zijn.

Ik ben altijd enigszins sceptisch geweest over de effectiviteit van deze laptopkoelers. Zeker wanneer het performance en gaminglaptops betreft, waar vaak slimme koelingssnufjes zijn ingebouwd. Immers, dat soort apparaten krijgen vaak wat te verduren, dus zouden ook wel tegen een stootje moeten kunnen. Maar een beetje scepticus neemt de proef op de som, dus toen we de Dragon Cooler binnenkregen heb ik van de gelegenheid gebruik gemaakt om wat korte testjes te draaien.

Deze cooler bestaat uit een plastic chassis met een metalen mesh waarop je laptop (tot 17”) comfortabel rust. Onder de mesh bevinden zich een zestal ventilatoren. De koeler is in hoogte verstelbaar en heeft vijf verschillende standen. Het aanpassen van de hoogte voelt wat goedkoop, het gevoel doet wat denken aan het verstellen van tuinmeubilair. Doordat er wat speling in het plastic blijft zitten krijg je het idee dat het niet stabiel is. Toen ik er echter mijn laptop op plaatste bleek hij het prima te kunnen houden. De voeding gaat via een USB-kabel. Het apparaat heeft een display (dat enkel onder een hoek goed te lezen is), verschillende instellingen voor snelheid (waarmee je tussen de 800 en de 2000 toeren kan instellen), en de optie om slechts drie ventilatoren in te schakelen of alle zes. Je kunt door de blauwe leds in de ventilatoren zien welke aan staan, maar hier is niet erg goed over nagedacht: als je laptop bovenop de ventilatoren staat kan je de leds niet meer zien. Zelfs op de hoogste stand is het geheel behoorlijk stil.


Als testopstelling heb ik een Asus Zenbook Pro (i7-6700HQ, 16GB RAM, NVIDIA 960M) gebruikt en daarmee prestaties en temperatuur gemeten terwijl hij op een bureau stond en op de koeler. De koeler stond ingesteld op het hoogste vermogen. Als test heb ik enkele scenario’s uit 3DMark gebruikt. De resultaten zijn niet volledig eenduidig. Om te beginnen: de laptop idled zo’n vier graden lager op de koeler, van 44 °C naar 40 °C. Daar zien we dus een duidelijke (maar lichte) verbetering.

Tijdens het draaien van 3DMark liep de temperatuur bij alle demo’s (Time Spy, Sky Diver en Fire Strike) op naar 86 °C. De eerste keer dat ik testte waren de scores op de koeler beter. Zo ging Sky Diver van 12.211 naar 12.890 punten, en Time Spy van 1.318 naar 1.346. Maar toen ik Sky Diver een dag later nog eens draaide lagen de resultaten opeens veel dichter bij elkaar en scoorde de koeler zowaar iets slechter: 12.795 met de koeler en 12.807 zonder. Dit verschil is zo klein dat het verwaarloosbaar is.

Het is gissen naar de reden dat de tests de eerste dag een duidelijk verschil aanwezen en de tweede dag niet. Het resultaat zou kunnen komen door een verandering in omgevingstemperatuur; ik testte in een vrij koele ruimte en heb de temperatuur niet gemeten. Als de temperatuur in de tussentijd gezakt was kan dat het verschil verklaren.

Als laatste ‘real world’ test heb ik de eerste ingame cutscene van The Witcher 3 laten afspelen met en zonder koeler. De maximale temperatuur op de laptopkoeler was iets lager, van 85 °C naar 82 °C. Het gemiddeld behaalde frames per seconde lagen vlak bij elkaar, met minder dan een tiende verschil tussen beide situaties. Echter, kijkend naar de CPU-snelheid valt iets interessants op. Zonder koeler zie je soms throttling voorkomen; de CPU-snelheid valt soms terug. Met koeler is dat niet zo. Ik zag hetzelfde effect in de statistieken van de eerste Sky Diver test. Hoewel dit zich bij The Witcher 3 niet rechtstreeks vertaalt in een grote verandering in gemiddelde frames per seconde kan het wel onregelmatig gestotter veroorzaken. Een stabieler draaiende CPU verhoogt dan het spelplezier.

Links zie je de kloksnelheid van de eerste CPU-kern zonder koeler, rechts de snelheid met koeler.
De voorzichtige conclusie is dus dat een laptopkoeler wel degelijk een effect heeft, maar het lijkt situatie-afhankelijk te zijn. Heb je last van een heetwordende laptop, en drukt dat je prestaties zelfs nadat je hem stofvrij hebt gemaakt, dan kan het een goed idee zijn om te investeren in een laptopkoeler. En aan deze Dragon War Cooler Fan kan je dan geen buil vallen. Het plastic had wat meer solide aan mogen voelen, maar hij biedt een goede hoeveelheid fans en kan door z’n verschillende instellingen op meerdere situaties worden aangepast.