Een menselijk leven is kort en eindig, maar de nalatenschap van sommige mensen gaat veel langer mee. In ‘Zijn Erfenis’ bekijken we de nalatenschap van de iconen van de game-industrie, waarbij vandaag de nalatenschap van de grootvader van videogames centraal staat.

De grootvader van de videogames heet Ralph Baer en hij werd geboren op 8 maart 1922 waardoor hij onlangs 92 kaarsjes mocht uitblazen, een gezegende leeftijd die hij kon bereiken dankzij het snelle ingrijpen van zijn ouders. Baer, kind van Joodse ouders, werd namelijk geboren in Duitsland waar Hitler in de jaren '30 de macht had. Antisemitisme overheerste en de familie Baer vreesde voor hun leven. Ze besloten dan ook te migreren naar de Verenigde Staten, waarbij hun timing perfect was. Ze verhuisden namelijk luttele maanden voor de Kristalnacht, de nacht waarop Nazi-Duitsland massaal op straat kwam om Joodse doelwitten te vernietigen. De familie ontsnapte dus aan de gruwel in tegenstelling tot vele andere Joodse families. In Amerika kreeg de familie Baer een nieuwe kans en Ralph Baer greep die met beide handen.

Op achttienjarige leeftijd studeerde hij als radio-ingenieur aan het National Radio Institute waarna hij aan de slag ging als radiohersteller. Hij werkte drie jaar lang als hersteller tot hij werd opgeroepen voor Wereldoorlog II. Door zijn opleiding werd hij toegewezen aan de afdeling militaire intelligentie, waarbij hij vanaf 1944 gestationeerd werd in Frankrijk. Hij werd er onder andere expert in kleine, militaire wapens. Toen hij in 1946 terugkeerde naar de Verenigde Staten, werd hij vergezeld door 18 ton buitenlandse wapens. Dat is dus 18.000 kilo wapens, iets meer handbagage dan dat je tegenwoordig mag meenemen. Deze wapens waren natuurlijk niet voor eigen gebruik, hij gebruikte ze om drie officiële legertentoonstellingen aan te vullen. Als je ooit een Amerikaans legermuseum bezoekt, bestaat dus de kans dat een deel van de collectie afkomstig is van Baer.


Na zijn militaire dienst besloot Baer opnieuw naar school te gaan. Hij ging naar het American Television Institute of Technology waar hij in 1949 als één van de eerste personen wereldwijd afstudeerde als Bachelors of Science in Television Engineering. Hij ging aan de slag bij verschillende bedrijven waaronder Wappler, waar hij verschillende medische apparaten bedacht en Loral Electronics waar hij werkte aan analoge computers om duikboten op te sporen vanuit de lucht. Zowel op militair als medisch gebied ontwikkelde Baer enkele belangrijke producten, hij was dan ook een harde werker maar vergat zijn familie niet. Zijn vrouw Denna, waarmee hij trouwde in 1952, kreeg tussen 1955 en 1960 twee zonen en een dochter. Om dichter bij zijn kinderen te zijn, bouwde hij een klein werklab in zijn eigen kelder zodat hij ook van thuis kon werken.

In 1956 verhuisde Baer naar het militaire bedrijf Sanders Associates waar hij onder andere technologieën ontwikkelde om vanuit West-Berlijn te spioneren op de Sovjettroepen. Baer was dus zelfs een grote factor in de Koude Oorlog tussen de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten en een voorloper van de NSA. Zijn vele belangrijke uitvindingen werden beloond met enkele promoties. Op een gegeven moment had hij zelfs de leiding over acht departementen met meer dan 500 ingenieurs in totaal. Dagelijks verdeelde hij dus de werkkrachten over vele immense projecten, maar hij bedacht ook zijn eigen projecten. In 1951 had hij een voorstel gemaakt om videogames in te bouwen in televisies, maar zijn toenmalige werkgever had geen interesse in het systeem. Vijftien jaar later waren televisies echter immens populair, tientallen miljoenen Amerikanen hadden er eentje in hun huis staan.


Op een avondje in 1966, tijdens de busrit naar huis, bedacht hij dan ook plots de potentie van videogames die je kon spelen op elke televisie. Je moest simpelweg een kleine machine aan je televisie hangen en dan zou je verschillende games kunnen spelen. Hij geloofde dat zulke machine een succes zou worden. De volgende ochtend schreef hij een gedetailleerd voorstel van vier pagina's over het idee in de hoop dat Sanders een budget zou willen vrijmaken voor de uitwerking van het idee. Hij wist echter dat de materie delicaat zou zijn. Sanders focuste op militaire uitgaven en zijn idee leek geen militaire toepassing te hebben. Hij besloot het woord 'speelgoed' te vermijden en koos voor de term 'gaming' welke frequent wordt gebruikt in het leger. Hij noemde spellen games en schreef zo de aanvraag voor een researchbudget.

I didn’t know whether to be embarrassed or what to be . . . At Sanders, I was supposed to be running a division, not fussing around with TV games, which is what they were called for many years.

Hij benadrukte zelfs het commerciële aspect om aan te duiden dat het een goede investering zou zijn, maar desondanks had hij twijfels. Hij vreesde dat zijn bazen niet zouden luisteren. Baer vergiste zich echter en zijn bazen waren bereid te investeren. In 1966 startte Baer samen met enkele collega's de ontwikkeling van de Brown Box, de eerste console ooit. Ze werkten onder andere aan een methode voor de communicatie tussen de televisie en de machine. Het duurde uiteindelijk zes jaar alvorens de console afgewerkt was, maar de investering bleek de moeite waard. Sanders verkocht een Brown Box licentie aan Magnavox, dat de Brown Box op de markt bracht als de Magnavox Odyssey. De Odyssey werd meteen een succes, waarbij het zelfs enkele jaren lang het meest winstgevende product van Sanders was. De consolemarkt was geboren.

De ontwikkeling van Brown Box is natuurlijk van historisch belang, wat Baer zelf ook begreep. In 2006 schonk hij dan ook al zijn prototypes en designdocumentatie aan het Smithsonian museum waar zijn werk bewonderd kan worden. Het Smithsonian museum heeft een deel van de informatie zelfs online beschikbaar gemaakt. Je hoeft dus niet te vertrekken naar de Verenigde Staten om de collectie te bewonderen. Baer werd ook beloond voor zijn werk, in 2006 ontving hij bijvoorbeeld de National Medal of Technology van toenmalig president George W. Bush voor de commercialisering van interactieve games. Na de lancering van de Magnavox Odyssey bleef Baer betrokken bij de game-industrie. Origineel werkte Baer direct onder leiding van Sanders, maar later ging hij ook zelfstandig aan de slag. Hij ontwikkelde onder andere een Light Gun voor de Magnavox Odyssey en een serie games.


Sanders had echter geen exclusieve relatie met Magnavox. In 1975 werd Sanders benaderd door Coleco dat een concurrent voor de Magnavox Odyssey op de markt wilde brengen. Hun Coleco Telestar werd echter afgekeurd door Federal Communications Commission die technische problemen vonden met de machine. Baer vond het probleem en de oplossing binnen de week waardoor de Telestar alsnog snel op de markt kon komen. In 1976 werden er één miljoen exemplaren van de Telestar verkocht. Via freelance consultancy posities bleef Baer nog jarenlang actief achter de schermen in de game-industrie, maar hij verbreedde ook zijn werk. Hij bleef tot 1987 werken bij Sanders aan militaire systemen, maar ondertussen ging hij ook aan de slag als consultant bij andere bedrijven waar hij luchtigere uitvindingen deed.

Hij werkte bijvoorbeeld samen met Marvin Glass & Associates, een speelgoedfirma waarvoor hij Simon ontwikkelde. Simon is een elektronisch speelgoedje met enkele grote gekleurde knoppen. Deze knoppen lichten op in een bepaalde volgorde en het is de bedoeling dat de speler deze volgorde herhaalt tot alle andere spelers falen. Bij Hallmark, de producent van wenskaarten, werkte hij aan de allereerste pratende wenskaart en bij Galoob ontwikkelde hij Smarty-Baer, een beer die kan praten met de beren in een speciale tekenfilm. Tijdens zijn carrière heeft Baer honderden uitvindingen gedaan van verschillende types. Als leden van de gamewereld zullen wij vooral de Magnavox Odyssey herdenken, maar Baer is een genie dat de gamewereld overstijgt en een grote invloed heeft gehad op de wereld. Bedankt meneer Baer.