15 november dit jaar staat gepland als de datum dat Civilization IV uitkomt. Kenners en liefhebbers van strategiespellen en geschiedenissimulators zullen tegen half november de gamewinkel een bezoek brengen, want dit spel belooft een waardige opvolger in een briljante reeks te worden. Er zullen nieuwe spelmogelijkheden zijn, waaronder de mogelijkheid om religies te verspreiden. Deze verspreiding van religies is een gevoelig punt in de actualiteit, en vooral de verspreiding van de Islam ("het nieuwe communisme"). In hoeverre wordt Civilization IV op deze manier een product van zijn tijd?

Plezier met bedenkingen
Ik ben een groot liefhebber en voorstander van strategische geschiedenissimulaties. Alle voorgaande delen van Sid Meier's Civilization heb ik helemaal gaar gespeeld, totdat ik ze tot in de puntjes beheerste. Ik wacht dus met smart op het vierde deel. Ieder geschiedenisspel loopt echter het risico om impliciet morele oordelen te geven over de samenleving van vandaag en van gisteren. Zeker Civilization loopt dit gevaar, omdat in deze spellen complete samenlevingen het tegen elkaar opnemen in de strijd om wereldoverheersing. Het is daarom niet onverwacht dat spelletjesmakers zich laten leiden door de heersende opvattingen over hoe de samenleving zou moeten zijn. Vandaag de dag speelt religie een grote rol in de westerse maar ook zeker in oosterse samenlevingen, en in het bijzonder de strijd tussen de Islam en het Christendom/Jodendom. Religie gaat mogelijk een grote rol spelen in Civilization IV. We zullen zien hoe dit, en andere vernieuwingen, zullen uitpakken. Maar voordat we verder gaan, zal eerst het concept van Civilization uitgelegd worden, voor de gamers die nu instappen in deze inspirerende reeks.

Het spelconcept van Civilization
In de Civilizationspellen moet je de wereldgeschiedenis naspelen. Je begint in 4000 voor Christus en het spel stopt uiterlijk in 2050 na Christus, als je voor die datum nog niet gewonnen hebt. Civilization pakt het groots aan: je speelt namelijk voor een complete beschaving. Civilization betekent "beschaving" in het Engels. Die beschaving, waarvan jij aan het hoofd staat, kan bestaan uit steden, wegen, spoorwegen, akkerland, mijnen, havens, fabrieken, soldaten, diplomaten, forten, en nog veel meer. Je beschaving kan zich ontwikkelen, en daar kun jij voor zorgen door wetenschap te bedrijven, zodat je van het Stenen Tijdperk uiteindelijk de Atomic Age bereikt. Je kunt ook het grondgebied uitbreiden door ofwel onontgonnen gebieden te koloniseren, ofwel gebieden van bestaande civilisaties af te pakken. Je kunt je beschaving de geschiedenis laten door lopen op onze planeet Aarde, maar leuker is om te spelen op een willekeurig in elkaar gezette planeet, zodat je op een gegeven moment echt op ontdekkingsreis kunt gaan, en onbekende continenten kunt ontdekken. Je hebt het spel gewonnen als je de wereld voor jezelf hebt, als je dus alle andere beschavingen hebt uitgeroeid. Een andere manier om te winnen is om als eerste beschaving het sterrenstelsel Alpha Centauri te bereiken, dit is de Space Race. In Civilization III waren nog andere manieren om te winnen aanwezig, maar die waren niet leuk, en die zette ik altijd uit.



Sid Meier's Civilization I, II en III werden gemaakt door MicroProse, maar Civilization IV zal gemaakt worden door Firaxis, die de franchise onlangs overgenomen heeft. Civilization was een redelijk succesvolle reeks tot nu toe, er zijn er zes en een half miljoen van verkocht. Dat is trouwens nog niets vergeleken bij The Sims, waar er wereldwijd 35 miljoen van verkocht zijn, maar laatstgenoemde had ook wel even wat meer uitbreidingen. Van Civilization is zelfs een bordspel van gemaakt, die ik overigens zelf niet gespeeld heb. Dat laat ik aan de Kolonisten van Catan en Carcassonne fanatiekelingen over.

Civilization is één van mijn favoriete series en ik noemde de reeks eerder inspirerend. Op de middelbare school kon ik er mijn puberale machtshonger mee stillen, en ik ben mede door deze serie geschiedenis gaan studeren. Voor de historici onder ons biedt de reeks ook genoeg leesplezier. In de "Civilopedia" heb je de mogelijkheid om van iedere militaire unit, van iedere stadsvoorziening, van ieder wonder, van iedere wetenschap, en van iedere speelbare beschaving, niet alleen de specifieke functie en rol in het spel na te lezen, maar ook de rol die desbetreffend speelde in de werkelijke wereldgeschiedenis. Zo vind je er bijvoorbeeld een redelijk uitgebreide geschiedenis van de Piramiden van Gizeh, van het Romeinse Rijk, van de bommenwerpers die gebruikt werden in de Tweede Wereldoorlog, van het begin van het bankwezen in Griekenland, van het monotheďsme, enzovoorts...