Sinds in 1952 het eerste computerspel OXO uitkwam, zijn er zoveel spellen gemaakt dat je soms door de bomen het bos niet meer ziet. Om het overzichtelijker te maken is men de spellen gaan verdelen in verschillende genres. Bij Gamed hebben we al eerder de consolegeschiedenis gezien in categorieën van generaties, maar nu zullen we de geschiedenis van de verschillende genres eens onder de loep nemen.

In de jaren 1997 tot en met 1999 kwamen er echter een serie spellen uit die dit beeld aan gruzelementen zouden slaan. In drie jaar tijd zou de definitie van een First Person Shooter drastisch worden bijgesteld.

Meer diepgang: Rainbow Six, Thief en System Shock 2

Tot 1998 was de tactiek in een FPS vrij simpel: ren een kamer in en maak iedereen af. Omdat er overal verbandkisten en dozen ammunitie lagen hoefde de speler zich niet druk te maken om schotwonden en ammunitietekort. Langzamerhand kregen mensen echter behoefte aan meer tactiek in plaats van de zoveelste Doom- en Quakekloon. Vanaf 1998 kwam er daarom een serie spellen uit waar de nadruk meer op strategie lag.

Tactloos een kamer binnenstormen was zelfmoord in Rainbow Six

Tom Clancy's Rainbow Six (1998) van Red Storm Etntertainment - gebaseerd op de boeken van de gelijknamige schrijver - liep daarbij voorop. Wat vooral opviel aan Rainbow Six was dat je na één schot vaak al dood was en er geen ammunitiedozen of verbandkisten te vinden waren. Met getrokken pistolen een kamer binnenstormen was dus gelijk aan zelfmoord. Daarnaast kwamen de vijanden niet dom op je aflopen, maar zochten ze dekking of bleven ze in een hinderlaag liggen.

Het gevolg was dat tactiek en stealth ineens een veel grote rol ging spelen. Spelers moesten ineens gaan nadenken hoe ze zonder overhoop te worden geschoten een kamer binnen moesten komen. Één zo'n tactiek was om eerst dicht bij de deur te gaan staan, een flitsgranaat naar binnen te gooien om daarna snel de vijand uit te schakelen. Voor gamers die altijd graag commando 'in het echt' wilden spelen, ging hiermee een droom in vervulling.

Een andere tactische FPS die dat jaar uit kwam was was Thief: The Dark Project (1998) van ontwikkelaar Looking Glass. In deze game speelde je Garret, een middeleeuwse dief die waardevolle objecten moest stelen. Gezien worden of iemand doden was in deze game uit den boze, want dan was het vaak Game Over. Daardoor lag de nadruk op kruipen en sluipen waarbij je op een slimme manier gebruik van licht en geluid moest maken..Thief werd daarom vaak een First Person Sneaker genoemd.

Thief: een First Person Sneaker

Een jaar later kwam Looking Glass met System Shock 2 (1999). Net zoals in het eerste deel combineerde de ontwikkelaar de FPS met RPG elementen. Wapens moesten regelmatig worden onderhouden om te voorkomen dat ze vastliepen, bepaalde skills konden worden geüpgrade en je had de keuze uit drie verschillende karakters die ieder een andere route hadden om bij de eindbaas te komen. Daarnaast was System Shock 2 heel erg eng. Er moest zelfs een No Spiders patch aan te pas komen voor mensen met angst voor spinnen.

Van de bovengenoemde titels was Rainbow Six het meest succesvol. Deze game kreeg diverse vervolgen en expansions, terwijl maker Looking Glass uiteindelijk in 2000 failliet ging. Alleen van Thief kwam, dankzij Ion Storm, in 2004 een derde deel uit. Alle drie werden ze echter door een game overtroffen die we straks gaan bespreken. Toch lieten deze games zien dat er degelijk ruimte was voor meer diepgang in een shooter. Latere titels zoals Deus Ex (2000), Ghost recon (2001, ook van Clancy) en Metroid Prime (2002) zijn daarvoor het bewijs.