Eén van de grootste namen in de games industrie is onlangs met een nieuw deel in de winkelrekken verschenen: Grand Theft Auto IV is dan eindelijk daar en PlayStation 3 en Xbox 360 eigenaars kunnen inmiddels helemaal verdwalen in Amerika’s "nieuwste" stad: Liberty City. Is Grand Theft Auto IV alles waar we al die jaren van droomden? Lees snel verder.

Met Grand Theft Auto leverde Rockstar iets revolutionairs: een vrije stad waarin je kunt gaan en staan waar je maar wil en waar ook nog eens een heleboel te beleven is. Het tweede deel borduurde daar in een nieuwe setting op voort. De tweede revolutie kwam bij Grand Theft Auto III, die met een open wereld in 3D een compleet nieuw gevoel van vrijheid wist te brengen. Op deze formule konden gemakkelijk twee nieuwe games gebouwd worden: deze kwamen in de vorm van Vice City en San Andreas. Inmiddels weten we allemaal hoe briljant elk van de GTA games is geweest en een groot deel van die kwaliteit komt voort uit het revolutionaire. Grand Theft Auto IV moet dan ook van goede huize komen om ons ook deze generatie te verbazen.

Een game kan niet meer 3D dan 3D worden (zonder gekke brilletjes dan) dus de grote verandering in Grand Theft Auto IV zou hem niet in het grafische moeten zitten. Dit klopt. De eerste paar uur kunnen teleurstellend zijn voor de gamers die opnieuw een enorme grafische sprong verwachten. Natuurlijk is Grand Theft Auto IV veel meer gedetailleerd en is de stad voller en levendiger dan ooit, maar dat brengt geen revolutie. Overigens moet wel gezegd worden dat Grand Theft Auto IV echt een schitterende game is: textures zijn over het algemeen erg scherp, de lichteffecten zijn prachtig, de framerate grotendeels dik in orde en het detail over zo’n enorme stad is werkelijk fantastisch om keer op keer te zien. Het is verbazingwekkend om te zien hoe Rockstar tot zo’n technisch hoogstandje is gekomen op zowel de PS3 als Xbox 360.


De missies dan? Zijn die veel anders? Nee, in Grand Theft Auto IV komt het nog steeds vooral neer op rijden en schieten. Af en toe zul je dit afwisselen met een helikopter of bootritje, maar het grootste deel van de tijd ben je gewoon aan het racen en moorden voor je opdrachtgevers. Ook hier is eigenlijk niets nieuws te bekennen, behalve dat je opdrachtgevers een stuk meer gevarieerd zijn dan in eerdere Grand Theft Auto games. Geen grote bendes meer die tegen elkaar vechten, maar een verscheidenheid aan losse personages en kleine chaotische bendes maken nu uit wie wat doet in de straten van Liberty City. Ook de submissies zijn weinig anders: nog steeds verzamel je bepaalde auto’s voor geld, lever je pakketjes af (soms ongestoord, soms met wat tegenstand) en nog steeds ben je op zoek naar een schans om vanaf te springen en de welbekende ‘Hidden Packages’ die in deel vier in de vorm van duiven komen (ja, schiet ze maar dood).

De missies zijn dus meer van hetzelfde, maar tijdens deze missies zijn er een aantal dingen fundamenteel veranderd. Allereerst het autorijden. Auto’s besturen in Grand Theft Auto IV is heel anders dan in eerdere delen. Sommigen willen het meer realistisch noemen, maar dat doe ik niet. Eigenlijk komt het erop neer dat auto’s niets anders kunnen dan rechtdoor rijden tenzij je een lage snelheid hebt, dan gaat het nemen van bochten prima. Na tientallen uren spelen kan ik nog steeds niet helemaal lekker met de wagens uit de voeten (en dat voor iemand die zijn hele leven al racegames speelt). Na zoveel uur ga je toch meer naar de game kijken dan naar jezelf. Het schieten in Grand Theft Auto IV is eveneens veranderd. Nog steeds is er een lock-on systeem dat ditmaal een stuk beter werkt dan eerdere GTA delen (en daardoor zeer effectief is), maar er is nu ook de mogelijkheid om vrij te richten, wat eveneens prima werkt. Schieten in Grand Theft Auto heeft nog nooit zo lekker gewerkt en daarom is het ook leuker dan ooit.


Het coversysteem is iets heel nieuws in GTA IV: dit zou net zo moeten werken als bijvoorbeeld Gears of War, maar dat doet het niet. Met Rb (of R1) ga je in cover en met dezelfde knop ga je er ook weer uit. In GTA IV werkt het echter niet zo snel en plakt Niko, vooral in kleine ruimtes, vaak aan de verkeerde kant van bijvoorbeeld een pilaar en gaat het hopeloos verkeerd. De hele besturing, die langzamer is dan eerdere GTA delen, is sowieso niet geschikt voor de kleinere omgevingen, wat soms leidt tot onnodige frustratie na het onnodig doodgaan in een missie. Wat vervolgens gebeurt is dat je gemakkelijk een missie opnieuw kunt doen, maar je vervolgens wel de kilometers aan weg opnieuw moet afleggen om naar de locatie van de missie te rijden. De grote afstanden tussen de locatie van je opdrachtgever en de plek waar je moet zijn vind ik maar vreemd: het zorgt voor onnodig saaie gameplay (te lang rijden, en je rijdt al zoveel) en een kunstmatige verlenging van de speelduur. Ontdekking van de stad gebeurde in eerdere delen wel op deze manier, maar nu kijk je veel minder om je heen door de aanwezigheid van een route op je map, die je simpelweg kunt volgen.

Het klinkt allemaal negatief, maar dit zijn slechts kleine smetjes op het prachtige plaatje dat Grand Theft Auto IV echt is. De game is niet geniaal door de basic gameplay elementen, maar de manier waarop deze naar jou als speler worden gebracht. Allereerst is daar de fenomenale presentatie van de game: geen zwijgende hoofdpersoon meer, geen voetgangers op de straten die helemaal niets interessants doen, geen lak aan communicatie tussen de hoofdpersoon en personen buiten je missies om: Grand Theft Auto IV leeft door zijn fenomenale personages en de continu doorgaande intereactie tussen deze personages. Om daar wat meer over uit te kunnen wijden is een verhaal nodig: In Grand Theft Auto IV speel je als Niko Bellic, een Oost-Europeaan die door zijn neef Roman naar Amerika is gelokt met mooie verhalen over sloten geld en lekkere vrouwen. Bij zijn aankomst in Amerika merkt Niko meteen op dat het niet helemaal is zoals verteld: Roman rijdt in een oude Amerikaanse auto. Bij aankomst van het appartement blijkt Roman alles bij elkaar gelogen te hebben. Roman is een mislukte ondernemer wiens taxibedrijf hem meer schulden heeft opgeleverd dan inkomsten. De gokverslaving van Roman helpt daar eveneens niet aan mee. Al snel merkt Niko dat het nog erger is dan op het eerste oog.