Age of Empires IV is eindelijk hier. Na ruim vijftien jaar is door Relic Entertainment en Microsoft een nieuw deel in de geliefde franchise uitgebracht. De verwachtingen voor dit vierde deel liggen hoog en dus is de vraag: weet Relic ze waar te maken?
Age of Empires IV staat garant voor een hoop speelplezier. Zo, die deur is alvast in huis gevallen. De klassieker Age of Empires II is duidelijk het uitgangspunt geweest voor Relic. Met enige frequentie verloor ik mijzelf de afgelopen jaren in potjes Age of Empires II HD. De overgang van deel twee naar dit vierde deel was voor mij vrij probleemloos, daar waar ik me in deel drie grotendeels in het onbekende begaf. Dat brengt een tweetal kritieken met zich mee. Ten eerste maakt Relic veel veilige keuzes, door terug te grijpen naar de essentie van het meest geprezen deel. Dat maakt ook – en dat is het tweede kritiekpunt – dat de game weinig echte innovatie naar de serie brengt. Is dat erg?
Terug naar het begin. Wat is Age of Empires? Age of Empires IV is een real-time strategy game waarin je gedurende de vroege tot late Middeleeuwen leiding geeft aan één van de acht verschillende beschavingen. Je start met een beperkte groep dorpelingen en een scout, waarna je de omgeving verkent en je dorpelingen aan het werk zet. Het begint met het verzamelen van grondstoffen als vlees, hout, goud en steen. Deze zijn nodig zijn om nieuwe dorpelingen te produceren, gebouwen op te zetten en uiteindelijk een leger te creëren. De spelomgeving veranderd mee; gekapte bossen en geplunderde mijnen worden kale vlaktes. De impact van de mens op de omgeving is nergens zo duidelijk als in deze franchise. Je bent continu aan het micromanagen en uitbreiden, afhankelijk van de behoeften in jouw strategie.
De focus die in het begin van een sessie voornamelijk ligt op het micromanagen van je dorpelingen verschuift gaandeweg naar je leger en verdedigingswerken. Hier blijkt al snel hoe efficiënt je start is geweest; wanneer tegenstanders jouw verdediging uittesten óf wanneer jij die van hen onder vuur neemt. Hier is de klassieke steen-papier-schaar mechaniek van belang, verwijzend naar de dynamiek tussen boogschutters, infanterie én cavalerie. Hoe je speelt bepaalt ook hoe je wint in de meest voorkomende spelmodus Skirmish. Bouw je een wonder? Verover je de religieuze punten? Of brand je de hoofdgebouwen van je tegenstanders plat?
Het is deze combinatie van economisch management en oorlogsvoering waarmee de serie groot is geworden. In de indrukwekkende campagnemodus leer je de gameplay op toegankelijke wijze kennen. Stap voor stap maak je kennis met de spelmogelijkheden, mogelijke strategieën en de unieke eigenschappen per beschaving. In totaal zijn er vier campagnes; één voor de Engelsen, de Fransen, de Mongolen en de Russen. Deze campagnes zijn voorzien van fantastisch videomateriaal, waarmee de geschiedenis als een documentaire wordt gepresenteerd. Echte beelden worden aangevuld met silhouetten, die de schaal van de gevechten weergeven. Verwacht geen diepgaande uiteenzettingen, maar toffe feitjes en inzicht in de historische achtergrond gedurende de 35 missies die de campagnes tezamen kennen. Goed voor uren speel- en kijkplezier.
Tot zover klinkt het voor fans van de serie misschien nog vrij herkenbaar. Wat doet Age of Empires IV dan nieuw? Stiekem toch wel wat en dat zit hem vooral in duurzame verbeteringen op de spelmechanieken die de game op lange termijn plezieriger houden en meer diepgang geven. Zo zijn er misschien maar acht beschavingen, maar deze beschavingen verschillen veel meer van elkaar dan voorheen. De Fransen en Engelsen zijn misschien inwisselbaar, maar daarmee onderscheiden de Russische, Chinese, Abbasidische en vooral de Mongoolse beschavingen zich positief. Hier weet Relic de serie vooruit te brengen en het is jammer dat het aantal echt innoverende volkeren beperkt zijn als je ziet wat de potentie is.
Nieuwe tijdperken ga je in door – wanneer aan specifieke voorwaarden te hebben voldaan – monumentale gebouwen te construeren. Hiervoor krijg je per tijdperk een keuze uit twee unieke gebouwen, die per beschaving verschillen en voordelen met zich brengen. Op deze manier kan je ook binnen dezelfde beschaving keuzes maken die leiden tot andere strategieën. Stenen verdedigingsmuren spelen een belangrijkere rol dan ooit. Het is nu mogelijk voor troepen om plaats te nemen op de stadsmuren. Hiermee hebben boogschutters een vergroot bereik, op afstand van vijandelijke troepen. Deels ingestorte muren kunnen beklommen worden door vriend en vijand én brengen zodoende een nieuwe dimensie en verticaliteit aan in gevechten. Ook vormen zich automatisch paden tussen geplaatste gebouwen, zodat jouw nederzetting al gauw op gepaste wijze als een echt geleefde beschaving aanvoelt. Er worden ook tal van toegankelijkheidsopties op het gebied van taal, display, kleurcodering en meer geïntroduceerd, zodat je het spel zo comfortabel mogelijk kan maken.
Ondanks nochtans veel lovende woorden laat Relic ook genoeg kansen liggen. Ten eerste – maar dit kan persoonlijk verschillen – is de schaal van de game nagenoeg hetzelfde als in eerdere games. Met een bevolkingslimiet van 200 word je al snel beperkt in je ambities om een megalomane beschaving te vormen en moet je scherpe keuzes maken. De discrepantie met de geanimeerde beelden die je gedurende de campaign te zien krijgt is dan ook groot. De mogelijkheid tot echt grootschalige gevechten, waarin je grootse legers vanuit verschillende hoeken inzet en tegelijkertijd een forse verdediging en werkende beschaving behoud is zeer beperkt.
Een groter probleem is de onverstandige kunstmatige intelligentie van jouw eigen troepen, die soms prefereert om gebouwen in brand te steken dan zich op aanvallende tegenstanders te richten. Ook de mogelijkheden om de eigen troepen bepaalde posities in te laten nemen is beperkt. Vrijwel voortdurend moet je je troepen babysitten, voordat ze achteloos achter een voorbij leurende inwoner van de tegenstander aanrennen. Vijandelijke AI is daarentegen wel verbeterd, waarbij letterlijk de gaten in je verdediging worden opgespeurd en telkens op verschillende wijze aangevallen. Tof is dat vijandelijke troepen op de vlucht kunnen slaan, minder tof is dat ook deze troepen eindeloos achtervolgd kunnen worden door jouw troepen als je ze niet in de gaten houdt. Het is onprettig vermoeiend om op deze wijze te micromanagen en dat weegt zwaar.
Waar ik zelf wel gecharmeerd van ben is de grafische presentatie. De animaties zijn sterk en de vormgeving vriendelijk binnen realistisch ogende omgevingen. De verschillende spelende partijen worden duidelijk met een kleur gecodeerd, zodat de uitstraling misschien wat cartoonesk is, maar je wel in één oogopslag kan zien wie bij wie hoort. Als vanouds zijn de soundtrack en de geluidseffecten meer dan op orde, met vaak een nostalgisch oormerk. Kijkend naar screenshots en trailers is het duidelijk om te zien wat je kan verwachten en in mijn optiek is dat anno 2021 misschien niet het meest vooruitstrevende, maar ook zeker niet iets om je wenkbrauwen voor op te halen. Het maakt de game dan ook goed speelbaar op een breed scala aan computerhardware.
Met een uitgebreide campaign en grote diversiteit aan offline modi om te spelen kan je jezelf al meer dan prima vermaken. Voor de echte competievelingen is er uiteraard een online multiplayermodus. Hier kan je terecht voor een snel potje alsook potjes op maat, waarin je een potje kiest dat bij je voorkeuren past. Vooralsnog zijn tegenstanders snel gevonden en zijn de verbindingen prima op orde.
Met deze modi is Age of Empires IV al een vrij compleet spel, toch is deze nog niet af. Zo is er nog geen ondersteuning voor modificaties én ontbreekt een in-game map-editor. Als van origine een inwoner van Walcheren had ik er de grootste lol in om de Zeeuwse eilanden in-game vorm te geven, te voorzien van rijke viswateren en een zanderig drassig landschap. Dat speelplezier ontbreekt vooralsnog. De belofte voor mod-ondersteuning en een map-editor, alsmede de mogelijkheid tot het creëren en delen van zelfgemaakte scenario’s ligt er. Maar op welke termijn we blij gemaakt zullen worden blijft vooralsnog onduidelijk.
Met een prijskaartje van €59,99 is Age of Empires IV relatief duur voor de content die het bied – zeker in vergelijking met de voorgangers. Echter weet de game op de juiste punten verbeteringen te maken, waarvan de hoop is dat de game nog lang ondersteund en uitgebreid zal worden. Wanneer dat laatste het geval is dan kan dit nieuwste deel in de serie misschien wel de go-to strategiegame worden voor de komende jaren.
Beoordeling
80
Is Age of Empires IV een revolutie voor de geliefde franchise? Nee. Is het een vermakelijke en meer dan degelijke real-time strategy titel vol met die klassieke en kenmerkende micromanagement-tactieken die zijn voorgangers eer aan doet? Ja.
