Dreams is de ultieme digitale zandbak. Misschien zelfs nog wel beter dan een zandbak, in Dreams ben je namelijk niet gelimiteerd door aardse zwaartekracht en de elementen der natuur. Het is zonder meer waar dat je in Dreams je digitale dromen kunt verwezenlijken, zij het nu in de vorm van een video, interactieve beleving of geheel videospel. Acht jaar na de originele aankondiging levert het Britse Media Molecule een titel met vrijwel ongelimiteerde potentie af.

Het zijn grootse woorden voor een titel die enigszins onder de radar gekropen lijkt te zijn. Dreams is echter geen makkelijke game om te verkopen. Wat voor een game is het namelijk? Speel je? Maak je? Kijk je? Waar ligt de focus? Het helpt niet dat je bij het opstarten eerst een tekstueel welkomstwoord te zien krijgt waar je doorheen moet klikken om verder te kunnen. Daarna volgt echter een interactieve introductie, waarin je jouw eigen imp leert te besturen. Dit karakter met een lichtgevende antenne geeft aan waar jouw cursor zich bevindt, reageert accuraat op al jouw beweging dankzij de bewegingssensor én zal jouw compagnon zijn gedurende het gehele spel. Je imp is vreemd genoeg niet zelf vorm te geven, maar de keuze is – lekker cliché – reuze. Desalniettemin is je imp – veelal - niet het karakter waarmee je speelt, maar een geest, een idee, die de wereld rondom zich heen kan manipuleren, bezitten en aansturen; een digitale verwezenlijking van jouw persoon.

Eenmaal in Dreams heb je twee mogelijkheden. Je kan de wereld van DreamSurfing binnentreden, of de wereld van DreamShaping. In DreamSurfing kan je spelen, kijken, luisteren. Je surft als het ware over de golven, de dromen, van andere spelers. Gestaag begint zich een uitgebreide catalogus aan titels te vullen die alle genres van het medium beslaan.


Beginnen doe je echter vaak met ‘Art’s Dream’, een uitgebreide creatie die geheel is gemaakt met de gereedschappen die Dreams biedt. Deze unieke droom duurt zo’n twee tot drie uur en bevat drie uiteenlopende gameplayvormen die tegen het einde samenkomen. Het is een verhaal over de interne, mentale worsteling van een bassist genaamd Art, die zijn angst moet zien te overwinnen om zichzelf terug te vinden. Deze droom combineert onder andere gameplay uit point ’n click, platform en race genres, voegt daar muzikale nummers aan toe en is geheel voorzien van voice-overs. Een fantastisch en indrukwekkend geheel dat misschien niet zo uitdagend is, maar wel een indrukwekkende impressie geeft van de potentie van Dreams als gereedschap in het creëren van digitale ervaringen.

Er is ondertussen meer, veel meer, dan enkel de creaties van de medewerkers van MediaMolecule. Al in de bèta periode heeft zich een omvangrijk archief aan dromen gevormd, die nu voor eenieder vrij toegankelijk zijn. Daaraan worden gestaag nieuwe dromen toegevoegd die in de weken sinds de release zijn ontworpen en gedeeld. Hier tussen vind je de meest uiteenlopende creaties, variërend van indrukwekkende visuele demo’s van een halve minuut tot titels die zich zeker onder de noemer ‘indie’ mogen scharen.

Zo kan je genieten van een ontzettend gedetailleerde virtuele representatie van een Engels ontbijt, wat de grafische kracht van Dreams demonstreert, maar er is meer. Zo speelde ik een muzikale titel die me deed denken aan Rock Band: Unplugged en vrijwel even goed werkte op eigen – binnen Dreams - gecomponeerde elektronische nummers. Een andere memorabele game was getiteld ‘German stuck in your Controller’, waarbij er vanuit de interne DualShock 4 speaker een Duitser tegen me begon te praten en vragen voorlegde zodat ik zelf gesprekskeuzes moest maken. Mijn keuzes beïnvloedde het verloop van de dialoog en mondde uit eindelijk uit in één van de meerdere eindes. In een andere titel moest ik uit het oog van de museumbewakers zo veel mogelijk topstukken aan gort slaan, hetgeen mij als museummedewerker veel plezier opleverde.


Daarnaast zijn er de nodige – vrij succesvolle ook – recreaties van titels als Sonic, Fallout en zelfs het angstaanjagende P.T., Kojima’s gedroomde Silent Hill titel. Ook multiplayer georiënteerde games ontbreken niet, zoals een titel waar je met vier spelers, elk in de gedaante van een hamer, kan proberen de panelen onder elkaar weg te slaan. Het is fantastisch om te zien hoe al deze creaties zijn ontworpen, hoe verrassend goed ze vaak wel niet spelen en hoe divers het aanbod daarmee wel niet is. Via een ingame sociaal platform kan je een droom leuk vinden, een bericht achterlaten, makers volgen en zodoende actief participeren in de gemeenschap. Het zou me niet verbazen als Dreams zich ontwikkeld tot een eigen indie platform, waar onafhankelijke ontwikkelaars binnen Dreams op toegankelijke wijze hun eigen producties tot stand brengen. Voor nu is er nog geen inkomstenmodel voor particulieren, maar of dat in de toekomst zo blijft staat naar wat ik heb begrepen nog ter discussie.

Dat brengt mij tot de wereld van DreamShaping. Hoewel je vrijwel ongelimiteerd speelplezier kan overhouden aan het spelen, beleven en ervaren van andermans creaties, kan je ook zelf de rol van een god aannemen en jouw eigen werelden schapen. Makkelijker gezegd dan gedaan, zo blijkt maar weer. Media Molecule biedt echter een hele serie aan interactieve instructies aan, van beginners tot gevorderde niveaus. Spelenderwijs wordt je uitgelegd hoe je de gereedschappen moet gebruiken. Hoe animeer je bijvoorbeeld een balk zodat die van links naar rechts beweegt? In deze beginner instructie moet jouw karakter diverse gaten zien te overbruggen, waarvoor de huidige opzet niet toereikend is. Door bepaalde objecten in beweging te brengen – wat met duidelijke taal en visuele ondersteuning geïnstrueerd wordt – leer je spelenderwijs deze techniek onder controle te krijgen. Evengoed wordt deze werkwijze ook toegepast op het componeren van muziek, het ontwerpen van modellen, het toepassen van texturen en nog zoveel meer. Gevorderden kunnen aan de slag in één van de ‘Masterclasses’ en daarmee hun handigheid en vernuft verfijnen.


Dan komt het moment dat je zelf een creatie wilt gaan maken, een blanco canvas voor je. In eerste instantie is een dergelijke leegte demotiverend, maar leg de lat voor jezelf niet te hoog en je kan al snel wat plezier gaan maken. Naast het delen van complete creaties in de DreamSurfing wereld, kan je ook elementen hiervan met elkaar delen. Een stukje muziek, een speelbaar karakter of voertuig, bepaalde bomen, muren en rotsen die je zelf kunt combineren en verstellen om er zo één geheel van te maken. Zelfs gecompliceerde gameplay logica – wat weer een heel ander verhaal is, dat de game zelf beter uit kan leggen – kan je van elkaar gebruiken.

Publiceer je hier vanuit op een later moment een eigen droom, dan zal iedereen die hier indirect aan mee heeft gewerkt in een lijst van co-producenten komen te staan. Zo zullen copyright problemen binnen de Dreams gemeenschap geen punt hoeven te zijn. Evengoed kan je – mits daarvoor toestemming gegeven is – het werk van anderen remixen, iets wat Media Molecule ook stimuleert. Hiermee kan je in de spellen ontdekken hoe deze zijn opgebouwd, welke onderdelen er zijn gebruikt, hoe de logicaverbindingen met elkaar samenhangen en welke andere instellingen en opties er zijn gehanteerd, om vervolgens hier zelf in los te gaan. Spelenderwijs leren, maar vooral ook samenwerken.

Zo worden er binnen de Dreams gemeenschap op dit moment hele ontwikkelteams gevormd om samen games en ervaringen te produceren. Eén iemand is misschien ontzettend bedreven in het maken van digitale kunst en kan daarmee de mooiste objecten boetseren. Weer een ander is muzikaal begaafd en weer een ander heeft de ingame logica gereedschappen onder de knie. Door te creëren en te delen draagt iedereen bij aan het geheel dat Dreams is. Zo kon ik zelf al vrij vlot een racegame creëren door een speelbare auto te lenen, de logica-gereedschappen voor een race te importeren en met verschillende blokken en texturen zelf een simpele racebaan vorm te geven. Daar voegde ik nog enkele springende stuiterballen bij om er zo een lekker spastisch geheel van te maken. Het is nog niets vergeleken met wat anderen al creëren, maar met genoeg tijd kan iedereen de toegankelijke gereedschappen van Dreams leren te hanteren.


Om je nog eens extra te stimuleren jezelf in dit virtuele platform te verliezen heeft Media Molecule Imp Quests geïntroduceerd. Door het voltooien van bepaalde activiteiten en deelname aan workshops kan je deze queesten voltooien en zodoende in level stijgen, hetgeen weer leuk staat op je digitale profiel. Daarbij organiseert Media Molecule wekelijks de Community Jam, waarin iedereen wordt opgeroepen om een unieke gethematiseerde bijdrage te leveren. De winnaars worden uiteraard prominent in de schijnwerpers gezet.

Dreams is een vrijwel onuitputtelijke bron van potentie, waarvan het mooiste zich vrijwel zeker nog moet laten zien. Met een adviesprijs van €39,99 is Dreams goed geprijst. Je hoeft geen lange campagne te verwachten waar je jezelf dagen in kan verliezen, maar veel kortstondige en creatieve titels. Dromen van andere spelers waar je jezelf uren mee kan vermaken, en waar je zelf de inspiratie en kennis op kan doen om zelf ook te creëren. Met een virtual reality update in het vooruitzicht en de mogelijk hybride natuur van de PlayStation 5, waarop Dreams zich als creatieplatform natuurlijk zou kunnen evolueren, kan deze titel een lange en fantastische toekomst tegemoet gaan.