De E3 ligt nu een week achter ons, waardoor we even de tijd hadden om alles te laten bezinken. Toch komen we nu terug op de beurs met één simpele vraag aan onze redacteuren: wat waren jullie hoogte- en dieptepunten van de show?

Microsoft heeft zich aardig in het been geschoten, ondanks de leuke titels die ze in ontwikkeling hebben valt zo'n beetje de gehele game-industrie over hun heen nu ze hun plannen voor de Xbox One hebben bekend gemaakt. Het doet je realiseren dat Microsoft eerst eens hard op zijn plaat moet gaan voor zij dat zelf beseffen, iets wat ze vervolgens een week later deden door geen DRM en geen permanent internet als regels te schrappen. Bij Sony liep het vanaf het begin al anders. 100 euro goedkoper, een bootlading aan titels en vrijwel geen restricties, minus betaald online. Nintendo kon mij niet echt verrassen, ook al lieten ze nu zien wat de Wii U technisch kan getuige Mario Kart en The Wind Waker HD. Ik miste vooral een echt serieuze titel van hun kant.

De 3rd party developers deden het lekker. Electronic Arts met Mirror's Edge, en Ubisoft die met The Crew en The Division next-gen zeker serieus aan het nemen is. Daarnaast vielen Hellraid en Shadow Warrior mij op. Oldskool gameplay in een modern jasje. Een andere vermelding waardig is Metal Gear Solid V: The Phantom Pain. De enige titel op de E3 die werkelijk een substantieel verschil tussen de huidige en de volgende generatie consoles liet zien. Maar de kersen op de taart waren toch wel Ducktales Remastered en Oddworld: New N Tasty. Het is ironisch dat juist 2 remakes mij zo bekoren, maar ik kijk met smacht naar ze uit.


Het is opvallend hoeveel gamers Microsoft deze E3 tegen zich in het harnas heeft weten te jagen. Online verplichtingen en regels rondom tweedehands verkopen hebben gamers direct in de armen van Sony en / of Nintendo gedreven. De reden blijft gissen: dacht Microsoft dat Sony met dezelfde regels zou komen of waren ze overtuigd van hun eigen boodschap? Dat we Sony in mijn ogen als winnaar aan kunnen wijzen komt ook door Nintendo. Met een slappe presentatie en het gemis van een nieuwe Zelda wisten ze mij niet te overtuigen, ondanks dat ze wel degelijk sterke titels in hun line-up hebben zitten.

Sowieso lijken steeds meer third-party bedrijven Nintendo de rug toe te keren, zeker wanneer het gaat om exclusieve titels of content. Het zijn juist deze bedrijven die naar mijn mening de beste titels lieten zien, waarbij ik met name Ubisoft een pluim wil geven. Met namen als Watch_Dogs, The Division, The Crew, Assassin's Creed, Splinter Cell en Rayman hebben ze een heerlijke mix van oude en nieuwe IP's. Dat al deze games op meerdere platforms verschijnen zorgt ervoor dat we na deze E3 in ieder geval één duidelijke winnaar aan kunnen wijzen; de gamers die al dit moois zowel dit als volgend jaar mogen verwelkomen.


Ik ben een beetje bang geworden afgelopen E3. Bang voor de industrie in het algemeen. De oorzaak hiervoor ligt niet alleen bij Microsoft, die natuurlijk een dramatische week achter de rug heeft. Waarschijnlijk gingen ze er vanuit dat ze steun zouden krijgen van grote ontwikkelaars en dat Sony hun voorbeeld zou volgen, maar niets bleek minder waar. De console blijkt duurder dan de PlayStation 4, de games zijn even duur, maar het DRM-deel nekt ze compleet. Zelfs nu ze de DRM-strategie hebben teruggedraait denk ik dat het nog wel een duurt voordat het effect van deze negatieve publiciteit vervlogen is. Microsoft maakt mij bang, want de ongekende arrogantie die men de afgelopen E3 toonde ("Niet online? Dan koop je toch een Xbox 360!") was ongekend en geeft aan dat het bedrijf de band met de consument aardig aan het kwijtraken is.

Nintendo deed mij eveneens huiveren. Ik hoopte op die verrassing, de melding dat er toch nog onbekende third party titels in de maak zijn, maar niets van dat. De Wii U krijgt nog minder games dan de GameCube destijds en dat is zorgwekkend, helemaal zo vroeg in het bestaan van het platform. De Nintendo titels zelf waren ook te karig. Waarom twee platformers en geen ander genre? En hoewel Mario Kart er tof uitzag was Mario weinig opzienbarend en een opvallende stap terug ten opzichte van de Galaxy-titels. Nintendo was terughoudend, weinig innovatief en vooral erg log. Gek genoeg heeft Sony mij het meest tevreden gesteld. Ze luisteren naar de consument, zonder zichzelf in de voet te schieten. Het bedrijfsbelang staat voorop, maar men beseft wie er voor nodig zijn om dit te bereiken. De PlayStation 4 is goedkoper dan de concurrent, biedt hetzelfde zonder het gezeik rondom DRM en krijg ongetwijfeld ook de nodige toffe, exclusieve games. Helaas heb ik wederom geen next-gen titel gezien die mij ondersteboven wist te blazen, zoals ik dat de afgelopen generaties wel had. Waar gaat het heen met de industrie en de nieuwe generatie? Ik ben heel benieuwd, want deze E3 heeft mij alles behalve overtuigd.


Deze E3 had een van de grootste veldslagen tussen Sony, Microsoft en Nintendo moeten zijn voor de komende generatie, maar deze ging als een nachtkaars uit voordat het ooit had kunnen beginnen. Microsoft begon de dag goed door haar conferentie aan games te wijden, maar al snel druppelden de negatieve berichten binnen over de games die mijn aandacht nog geen luttele uren geleden wisten vast te grijpen. De nieuwe Killer Instinct blijkt een F2P titel te zijn van Double Helix en Dead Rising 3 gooit de fun van de eerdere delen achterover voor een greep naar de Call of Duty dollars. Ook Sony wist veel games te tonen al waren het voornamelijk spellen die al eerder te zien waren. Dat neemt niet weg dat The Order 1886 er interessant uit zag en ik de Gamed-redactie van al haar mandarijnen beroofde toen Square-Enix eindelijk met langverwachte nieuwe beelden van Final Fantasy Ver ... eeuh XV en Kingdom Hearts 3 kwam. Toch waren het niet de games waarmee Sony een mokerslag wist uit te delen aan Microsoft. Aan het einde van de conferentie betrad Jack Tretton het podium om onder luid gejuich aan te kondigen dat Sony niet mee doet met de dubieuze praktijken van Microsoft.

Nintendo kon een dag later niet van zich afbijten met de Nintendo Direct. Nintendo wist weliswaar enkele nieuwe spellen aan te kondigen maar de Nintendo-magie lijkt langzaam te verdwijnen. Waar de nieuwe 3D Mario normaal altijd garant stond voor een nieuwe ervaring, heeft Nintendo er nu voor gekozen door te gaan met de formule die bedacht is voor Mario 3D Land. Mario Kart staat al een tijdje stil en hoewel ik uit kijk naar de nieuwe Smash Bros. lijken de aanpassingen ook hier op enkele details aan te komen. Met dit karige aanbod snap ik dat ook Reggie Fils-Aime nu even niet weet hoe het verder moet.

Alles bij elkaar was deze editie van de E3 niet geweldig en eindig ik deze terugblik met de volgende vraag; hoe diep is onze favoriete industrie aan het zinken als de best ontvangen onthulling bestaat uit het toestaan van tweedehands software en een offline-modus en ik medelijden krijg met Reggie tijdens een interview?