Een menselijk leven is kort en eindig, maar de nalatenschap van sommige mensen gaat veel langer mee. In ‘Zijn Erfenis’ bekijken we de nalatenschap van de iconen van de game-industrie, waarbij vandaag de vader van de PlayStation, Ken Kutaragi, centraal staat.
De Japanner Ken Kutaragi werd geboren op 2 augustus 1950 waarbij hij zijn jeugd doorbracht in de Japanse hoofdstad Tokio. Al vanaf zijn kinderjaren wilde hij ontdekken hoe elektronisch speelgoed in elkaar stak. De familie Kutaragi was geen rijke familie, maar ze hadden een eigen printzaak waar Kutaragi vaak werkte. Zijn ouders moedigden hem hierbij aan om zijn technische vaardigheden te testen in de zaak, iets wat Kutaragi graag deed. Ondanks die verantwoordelijkheden binnen de zaak deed hij ook zijn best op school, waar hij steeds hoge cijfers haalde. Die cijfers en zijn liefde voor elektronica brachten hem naar de University of Electro-Communications waar hij een diploma in de elektronica haalde. Na het behalen van zijn diploma besloot hij een baan te zoeken bij Sony, iets wat destijds geen logische keuze was. Kutaragi geloofde echter dat Sony op het snelle pad naar succes zat en hij wilde deel uitmaken van dat succes. Wat Kutaragi toen nog niet wist, was dat hij zelf een groot deel van dat succes op zijn naam ging schrijven. Tijdens de jaren ’70 en de jaren ’80 speelde Kutaragi een prominente rol in de ontwikkeling van LCD-schermen en digitale camera’s.
Het zorgde ervoor dat Kutaragi een uitstekende reputatie opbouwde als goede probleemoplosser en een ingenieur met een grote toekomstvisie. Hij raakte hierdoor bevriend met Sony CEO Norio Ohga die het talent van Kutaragi graag ondersteunde. In deze periode startte Kutaragi een gezin, waarbij hij onder andere een dochter kreeg die hij erg verwende. Zo kreeg zijn dochter eind jaren ’80 een NES, een gloednieuwe console van Nintendo. Terwijl hij zijn dochter zag spelen met haar console, bedacht hij hoeveel potentieel de game-industrie had. Sony zelf had weinig interesse in videogames, maar dat stopte Kutaragi niet. Toen Nintendo duidelijk maakte dat ze iemand zochten om een soundchip te maken voor hun volgende console – de Super Nintendo – sloot Kutaragi in het geheim een overeenkomst met Nintendo. Hij ontwierp en bouwde een geluidschip zonder medeweten van zijn collega's. Pas wanneer hij klaar was, stelde hij de chip en het contract voor aan Sony. De meeste directeurs waren boos, maar zijn vriend Ohga geloofde in Kutaragi. Hij mocht zijn baan houden en het contract met Nintendo werd voortgezet. Sony ontwikkelde de geluidschip waarbij dit stukje technologie zorgde voor een goede band tussen Sony en Nintendo.
Sony beschouwde gaming nog steeds als een korte rage die snel voorbij zou zijn, maar de twee bedrijven bleven samenwerken. Kutaragi kon zelfs zijn bazen overtuigen om te investeren in de Super Famicom CD, een uitbreiding voor de Super Nintendo die CDs kon afspelen. Tegelijk ontwikkelde hij de ‘Play Station,’ een console die zowel Super Nintendo als CD-games zou kunnen spelen. De ontwikkeling van het project begon in 1988 waarbij Sony hun samenwerking voorstelde op de Consumer Electronics Show in juni 1991. Een dag later verbaasde Nintendo echter de wereld door aan te kondigen dat ze samenwerkten met Philips. Achter de schermen hadden ze hun overeenkomst met Sony namelijk verbroken door ontevredenheid over de verdeling van de royalties. Sony was publiekelijk vernederd en Sony CEO Norio Ohga was furieus. De maanden na de vernedering onderhandelden Sony en Nintendo verder waarbij Sony een andere rol zou krijgen binnen het partnerschap tussen Nintendo en Philips, maar Kutaragi weigerde resoluut. Ondanks Sony’s harde kritiek op zijn werk ging hij verder met de ontwikkeling van het PlayStation project. Op een meeting in juni 1992 stelde hij het resultaat van zijn werk voor, een nieuwe console met CD-technologie die capabel zou zijn om 3D graphics te tonen.
De meeste directeurs waren tegen, maar Kutaragi herinnerde Ohga aan de vernedering die Sony had ervaren. Ondanks grote kritiek binnen Sony besloot Ohga het project te steunen, maar daarvoor moesten Kutaragi en zijn team wel overgeplaatst worden naar Sony Music. Op deze manier kon Sony zelf blijven samenwerken met Philips aan de DVD. Bij Sony Music werkte hij nauw samen met Sony Music CEO Shigeo Maruyama en Akira Sato die Kutaragi hielpen met de oprichting van Sony Computer Entertainment Inc. SCEI werd geopend op 16 november 1993 waarna men begon met het opzetten van een groot distributiekanaal. Men begon ook hun PlayStation console te demonstreren aan third-party uitgevers waarbij deze dankzij onder andere Phil Harrison massaal de PlayStation ondersteunden. Het harde werk achter de schermen werd beloond toen de PlayStation in oktober 1994 debuteerde in Japan. De consoles en diens games werden een gigantisch succes waarbij dat succes alleen maar verder steeg met de Amerikaanse en Europese releases. Binnen Sony was het meteen duidelijk dat Kutaragi en Ohga gelijk hadden, en Sony Computer Entertainment werd een belangrijke steunpilaar van Sony.
Het belang van Ken Kutaragi werd in deze tijd wereldwijd erkend en jarenlang leek Kutaragi topkandidaat om Ohga op te volgen als CEO van Sony. De keuze viel echter verrassend op Nobuyuki Idei die een koelere relatie kende met Kutaragi. Desondanks bleef Kutaragi hard werken en na de PlayStation leidde hij de ontwikkeling van de PlayStation 2, een console die het succes van de PlayStation zou doen verbleken. In 2004 noemde TIME hem zelfs de Gutenberg van videogames. Ook binnen Sony werd Kutaragi erkend. Hij was samen met Howard Stringer één van de twee topkandidaten om Idei op te volgen als CEO. Idei promoveerde Kutaragi in 2003 tot Vice-Chairman, Deputy Executive President en Global Chief Operating Officer. Volgens velen was dat echter een vergiftigd geschenk door de slechte relatie tussen Idei en Kutaragi. Terwijl Stringer een gemakkelijke taak kreeg, kreeg Kutaragi de opdracht om een divisie te leiden die op dat moment de concurrentie verloor met Samsung. Rond deze tijd kende Sony Computer Entertainment ook een slechter jaar waardoor Idei een excuus had om Howard Stringer te kiezen als volgende CEO terwijl Kutaragi terug gedegradeerd werd.
Ondanks deze turbulente periode wist Kutaragi ook de ontwikkeling van de PlayStation 3 te leiden waarbij hij vele controversiële uitspraken deed. Hij vertelde onder andere dat gamers met veel plezier twee baantjes zouden nemen om een PlayStation 3 te betalen. De vele kritiek op de PlayStation 3 kostte Kutaragi uiteindelijk zijn positie als President van Sony Computer Entertainment. Op 30 november 2006 werd hij vervangen door Kaz Hirai terwijl hij zelf werd weggepromoveerd naar de positie van Chairman. Kutaragi begreep de hint en op 26 april 2007 kondigde hij zijn pensioen aan. Hij werd Honorary Chairman, een positie die hij behield tot 28 juni 2011. Op dat moment verliet de vader van PlayStation via de achterdeur het bedrijf dat hij groot gemaakt had. Desondanks blijft zijn erfenis binnen de industrie groot. Hij toonde het echte potentieel van de game-industrie aan door de groei die werd neergezet met de PlayStation en de PlayStation 2, iets wat nooit duidelijk was geworden zonder zijn doorzettingsvermogen.
|
