Richard Garriot is één van de mensen die verantwoordelijk was voor de Ultima serie in de jaren 80, en hij is ook de ontwerper van Ultima Online, de eerste grote MMO. Momenteel is de gesloten bèta van zijn nieuwe game, Tabula Rasa, aan de gang, een MMO die ontwikkeld wordt door het door hem opgerichte Destination Games en dat uitgegeven wordt door NCSoft.

In de psychologie staat de term tabula rasa voor ‘onbeschreven blad'. De term is ontstaan om het idee te beschrijven dat een mens alleen gevormd zou worden door zijn omgevingen en dat zijn genen geen invloed hebben op het uiteindelijke karakter. Dat deze term de naam van een game is geworden, heeft onder andere te maken met het verhaal. Tabula Rasa is een science-fiction MMO en speelt zich in een toekomst af die getekend is door oorlog. De Bane, een geavanceerd en meedogenloos buitenaards ras, heeft de aarde aangevallen en volledig verwoest. Gelukkig weet een deel van de mensheid te ontsnappen door mysterieuze portalen die in vroegere tijden op de aarde zijn achtergelaten. Zij komen terecht op andere planeten, waar ze samen met onderdrukte buitenaardse wezens tegen de Bane gaan strijden. Zo wordt er een nieuw begin gemaakt door de mensheid, alsof ze op een onbeschreven blad beginnen.


Eén van de grootste veranderingen ten opzichte van andere MMO’s is dat deze game qua besturing veel weg heeft van een third person shooter. Dus waar je met de meeste MMO’s klikt op de vijanden en je karakter uit zichzelf aanvalt moet je hier zelf richten en schieten met je wapens. Wel komen er genoeg RPG elementen bij kijken: uiteraard heeft je wapen zelf statistieken waardoor hij meer of minder schade doet, en per schot wordt het aantal schade vervolgens door een dobbelsteenworp bepaald. Ook heeft het een richtsysteem waarmee je richtkruis blijft plakken op de vijand zodat je niet heel precies hoeft te schieten. Hoe plakkerig je richtkruis is, ligt aan je wapen. Tegelijkertijd zijn shooterelementen als afstand en dekking ook erg belangrijk, en ook is de beste methode om de verschillende vijanden aan te vallen telkens anders. Zo zijn er vijanden met krachtschilden die je niet vanaf een afstand kunt aanvallen of grote, trage vijanden die een zwakke plek aan de achterkant hebben. De AI zal ook proberen dekking te zoeken en gecoördineerd aan te vallen. Op deze manier is geprobeerd om de gameplay die gepaard gaat met veel MMO’s (je karakter op automatisch aanvallen zetten en dan skills aanklikken) te vervangen door tactische gameplay waarmee je veel meer het idee hebt in de gamewereld te zijn.

Nog zo’n methode om dit idee te versterken is om het slagveld dynamisch te maken. De Bane en de mensen vechten om punten in beslag te nemen, en door deze strijd verandert de situatie constant. De menselijke troepen en de Bane zullen zelfs zonder echte spelers tegen elkaar vechten en de situatie zal dus ook automatisch kunnen veranderen, hoewel de spelers wel een invloed kunnen uitoefenen op de situatie. Als je als speler goed vecht, kun je meer van het slagveld onder beheer hebben, waardoor er ook meer nuttige gebouwen zoals hospitalen tot je beschikking staan. Ook de beschikbare missies zijn onderhevig aan deze veranderingen, omdat een punt in bezit moet zijn van de mensen voordat je daar quests kunt krijgen. Een ander aspect van het dynamische slagveld zit hem in wat Garriot ‘ethische parabellen’ noemt. Dit zijn missies waar je een keus moet maken wat je gaat doen, en ongeveer 20% van de missies zullen uiteindelijk dit soort keuzes bevatten. Zo is er een missie waarbij je een dam moet opblazen om de Bane tegen te houden. De ethische keuze die je op dat moment moet maken is of je de dam meteen opblaast of dat je kostbare tijd gebruikt om eerst een dorp te waarschuwen dat anders ondergelopen zal worden. Beide opties zullen hun goede en slechte gevolgen hebben, en Garriot heeft gezegd dat het hier niet om moraliteit zal draaien, maar om het zien van de gevolgen van je acties.


Het kiezen van je klasse gaat via een systeem dat omgekeerd werkt in vergelijking met andere grote MMO’s. In Tabula Rasa begint iedereen als recruit, en op level 5, 15 en 30 kun je telkens kiezen uit twee verschillende takken om je karakter te specialiseren. Zo zijn er dus op level 30 acht verschillende klassen. Bij het kiezen van een bepaalde richting krijg je tevens de optie om een kloon van je karakter te maken, zodat je met een kopie van je karakter terug kunt gaan en een ander pad kan kiezen. Zo hoef je niet de eerdere levels opnieuw te doen en kun je uittesten welke richting je het liefst opgaat, of gewoon wisselend met de twee (of meer) karakters spelen en beide richtingen te volgen.

Speciale vaardigheden spelen een grote rol in elke RPG, in Tabula Rasa krijg je toegang tot deze vaardigheden door Logos. In het Grieks is de betekenis van logos ‘woord’, en dat is ook precies hoe je het moet opvatten in Tabula Rasa. Het is namelijk een taal die bestaat uit kleine plaatjes en die is bedacht door hetzelfde ras dat de portalen op aarde had achtergelaten. De taal bezit mystieke eigenschappen, en door de woorden en betekenis van de taal te verzamelen op je Logos tablet (opnieuw een verwijzing naar het onbeschreven blad) krijg je speciale vaardigheden. Zo krijg je bijvoorbeeld de mogelijkheid om bliksemschichten te vuren door de afbeelding voor ‘kracht’ te vinden. Ook ondersteunende vaardigheden zoals sprinten of versterking oproepen worden verkregen door Logos. Het verkrijgen van nieuwe Logos zal dus een belangrijk deel van de gameplay vormen.


Tabula Rasa lijkt genoeg in zijn mars te hebben om te zorgen voor een nieuwe vorm van MMORPG gameplay. De snelle shooterelementen en dynamische slagvelden zorgen ervoor dat niet alleen de statistieken van je personage van belang zijn, maar dat ook snel reageren en tactisch spelen een grote rol zullen spelen. Mensen die vinden dat de huidige MMO’s teveel voortbouwen op dezelfde ideeën zullen hier een frisse aanpak kunnen vinden.